Ca sĩ Đồng Lan: Tôi muốn đem lại một góc nhìn hoàn toàn mới về phụ nữ

Ca sĩ Đồng Lan đang trải qua năm thứ ba du học tại Pháp. Vừa hoàn thành khóa học hát jazz tại American School of Modern Music, chị tiếp tục đăng ký học về guitare. Bên cạnh những chuyến biểu diễn trong và ngoài nước Pháp, chị hiện đang phát triển dự án âm nhạc Redmoon kể những câu chuyện rất phụ nữ, một dự án được cho là xuyên biên giới bởi tính chất đa quốc gia của nó về nhiều khía cạnh.

 Đồng Lan biểu diễn tại Canada, tháng 11/2019. Ảnh: Tam Lan Truong

Vì phụ nữ như là vũ trụ thu nhỏ

- Từ đâu, bạn nảy ra ý định thực hiện dự án Redmoon?

- Tôi lớn lên khi các cuộc thi hoa hậu vẫn cổ vũ cho vẻ đẹp chuẩn mực của phụ nữ: công, dung, ngôn, hạnh. Tôi thấy quanh mình quá nhiều phụ nữ không hạnh phúc. Họ "cắn răng chịu đựng" hoàn cảnh riêng vì không muốn xã hội đánh giá "bị chồng bỏ", hay sợ không có cơ hội gặp được người đàn ông tốt nào khác. Họ hy sinh cho chồng con vì xã hội vẫn quen ca ngợi vẻ đẹp chịu đựng, hy sinh ấy.

Ngay cả trong cuộc sống vợ chồng, nhiều phụ nữ vẫn quen cho rằng, nghĩa vụ của họ là làm cho chồng hạnh phúc và thậm chí phải giả vờ để chồng vui. Họ ngại ngùng tìm hiểu, ngại tự nghe lại nhu cầu thật sự của chính mình cũng như bày tỏ bản thân. Đời người ngắn ngủi, phụ nữ như những bông hoa cần được và cần tự nâng niu chính mình, tại sao lại sống lãng phí vậy?

- Vậy "redmoon" có nghĩa là?

- Redmoon đề cập đến những câu chuyện riêng của giới nữ, những câu hỏi mới về hạnh phúc của giới nữ có thể còn là gì bên cạnh việc lấy chồng - sinh con, niềm vui sống của những phụ nữ sinh ra trong hình hài nam giới, v.v.

Dự án bao gồm từ sáu đến chín ca khúc do tôi sáng tác theo phong cách indie jazz, kết hợp nhạc truyền thống Việt với nhạc phương Tây. Văn hóa Á Đông, bên cạnh nhiều định kiến cần bỏ ngay, cũng có rất nhiều vẻ đẹp mà tôi muốn lưu giữ và tiếp thu những tư tưởng phương Tây mà cá nhân tôi thấy hay. Lời ca khúc sẽ gồm tiếng Việt, Pháp và Anh và đôi khi là một chút ngôn ngữ tôi tự tạo ra (cười).

Tôi sẽ kết nối hai hình ảnh vũ trụ và phụ nữ và thể hiện nó thông qua âm nhạc trong dự án này.

- Giữa đại dịch Covid-19, một dự án có vẻ nhiều thử thách về sự sáng tạo như vậy hẳn gặp không ít khó khăn?

- Hai năm đại dịch vừa qua là thử thách cho toàn thế giới. Dù thật sự nhớ sân khấu và không có thu nhập thêm, chúng tôi vẫn học tập và làm việc mỗi ngày cho những dự án ấp ủ. Nhưng tôi may mắn đang nhận được sự cổ vũ của đồng nghiệp, gia đình, bạn bè. Các hoạt động nghệ thuật cũng bắt đầu được mở lại. Bao đam mê của tôi đang bức bối chỉ đợi dịp để thổi bùng lên. Khi tôi chia sẻ dự án với thầy giám đốc của trường, thầy cho lời khuyên và còn hứng thú tham gia luôn. Thầy chơi guitare cho nhiều nghệ sĩ có tiếng của Pháp, trong đó có Vanessa Paradis.

Những giai điệu đến từ sự nghiên cứu và góc nhìn mới về giới

- Bạn thấy việc sáng tác những ca khúc cho dự án có gì khác so những ca khúc bình thường viết theo cảm hứng?

- Khi làm dự án Redmoon, tôi cần nhiều thời gian tập trung nghiên cứu vào nhóm "sinh vật xinh đẹp" nhưng cũng khó hiểu nhất đối với đàn ông là phụ nữ. Tôi đôi khi còn chưa hiểu rõ mình, huống chi đàn ông. Tôi phải tìm đọc nhiều tài liệu liên quan tới cấu tạo sinh học, hormone, cũng như xem phim, đọc những tác phẩm nói về phụ nữ, Mặt trăng, dải Ngân hà. Đó là một đề tài xuyên suốt trong dự án, cần có nhiều hơn đầu tư về thời gian, kiến thức và tâm huyết. Tôi yêu phụ nữ mà. Thậm chí tôi đi học múa kiếm để thực hiện cảnh quay cho MV Redmoon.

Suy ngẫm xuyên suốt của tôi trong dự án này là tôi không muốn kiểu đấu tranh cho nữ quyền, tôi chỉ muốn nói phụ nữ đẹp thế đấy, đáng yêu thế đấy, vậy thì yêu đi, nâng niu đi... Tôi làm dự án này với mong muốn đưa những gì mà xã hội mình còn lảng tránh, coi là chưa đẹp… về phụ nữ thành những điều nên thơ bay bổng.

- Bạn có thể nói cụ thể hơn là bạn lấy chất liệu, cảm hứng từ những câu chuyện, nhân vật có thật khác hay là từ chính mình?

- Từ tất cả những gì có trong đầu tôi, từ tất cả các giác quan của người phụ nữ trong tôi, từ cuộc đời tôi và cuộc đời những người đi qua tôi, từ những hành trình sống và những tưởng tượng mơ hồ, từ những giấc mơ mỗi đêm, giấc mơ ban ngày về cuộc sống và miền nào đó xa xôi - nơi hiểu biết của con người chưa chạm tới. Tôi làm dự án này bằng cả giác quan thứ sáu. Trong dự án có ca khúc tôi viết như một kiểu sử thi thần thoại dựa trên những kiến thức sinh học về cơ thể, tâm lý con người.

Tôi muốn đem lại một góc nhìn hoàn toàn mới, tự tin, mạnh mẽ, táo bạo về giới mình. Tôi luôn muốn nói với chính tôi và với các bạn đồng giới rằng: "Phụ nữ à, chúng ta không cần ngại ngùng che giấu những thầm kín mà chỉ hy hữu mới chia sẻ cho nhau nghe. Ta cần hát bằng giai điệu có mùi thơm của ngàn hoa để một nửa thế giới phải lắng nghe, tôn trọng, chia sẻ và nâng niu".

- Chân thành cảm ơn bạn về cuộc trò chuyện!

Đồng Lan từng đạt giải nhất trong một cuộc thi hát tiếng Pháp toàn miền bắc, năm 2008, khi chị là giáo viên mầm non. Sau đó, chị vào TP Hồ Chí Minh lập nghiệp. Năm 2012, chị tham gia chương trình Giọng hát Việt và được công chúng biết đến nhiều hơn với nét đặc biệt là hát ca khúc tiếng Pháp. Sau album đầu tay Cánh lan dại (năm 2012, hợp tác với nhạc sĩ Quốc Bảo) và dự án Maison de Dong Lan (hợp tác với nhạc sĩ Bảo Chấn), năm 2019, Đồng Lan gây chú ý đặc biệt với album Này em có nhớ, gồm chín ca khúc của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, bằng hai thứ tiếng Việt-Pháp, lời Pháp do chị và nhà thơ Francois Brunetta dịch.

N.M.Hà (HNS)

Nhận xét