Cuộc thi Quốc tế Rachmaninoff dành cho nghệ sĩ piano, nhà soạn nhạc và nhạc trưởng

Cuộc thi Quốc tế S. V. Rachmaninoff lần thứ nhất dành cho nghệ sĩ piano, nhà soạn nhạc và nhạc trưởng sẽ được tổ chức từ ngày 14 đến ngày 27 tháng 6 năm 2022 tại Nhạc viện Matxcơva, Liên bang Nga. Lễ khai mạc chính thức sẽ diễn ra vào ngày 15 tháng 6. Cuộc thi được thành lập hướng tới Lễ kỷ niệm 150 năm ngày sinh của nhà soạn nhạc xuất sắc người Nga Sergei Rachmaninoff (1873 – 2023) và Năm Âm nhạc ở Liên bang Nga vào năm 2023, do Chính phủ và Bộ Văn hóa Liên bang Nga sáng lập. Giám đốc nghệ thuật và người khởi xướng cuộc thi là nghệ sĩ piano Denis Matsuev - Nghệ sĩ Nhân dân Nga.

Cuộc thi Rachmaninoff là một diễn đàn cho một cuộc hội thảo rộng rãi và trình diễn những thành tựu trong nghệ thuật biểu diễn của các nghệ sĩ piano và nhạc trưởng, cũng như tác phẩm của các nhà soạn nhạc đương đại. Cuộc thi sẽ góp phần bảo tồn và phát huy di sản sáng tác của Rachmaninoff, tạo điều kiện để khẳng định tài năng và hỗ trợ các hoạt động nghề nghiệp của các nhạc sĩ trẻ.

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân tham gia Ban Giám khảo tại Cuộc thi âm nhạc quốc tế Nikolay Myaskovsky lần thứ 4, dành cho các nhà soạn nhạc trẻ tại Matxcơva năm 2016

PGS.TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân – Chủ tịch Trung tâm Âm nhạc đương đại, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, vinh dự được Ban tổ chức mời tham dự sự kiện văn hóa quan trọng này với tư cách là thành viên Ban giám khảo quốc tế trong hạng mục “Sáng tác” tại Cuộc thi này.

Sergei Vasilievich Rachmaninoff là biểu tượng lớn của văn hóa - âm nhạc quốc gia Nga và thế giới. Các sáng tác của nhà soạn nhạc được đưa vào chương trình của các cấp học âm nhạc, chiếm vị trí hàng đầu trong danh mục của các nhạc sĩ lớn nhất thế giới và được đưa vào chương trình bắt buộc của các cuộc thi biểu diễn quốc tế có uy tín.

Cuộc thi được tổ chức theo ba chuyên ngành: Piano, Sáng tác và Chỉ huy, phản ánh bản chất nhân cách sáng chói của Rachmaninoff: một nghệ sĩ piano điêu luyện vô song, một nhạc trưởng xuất sắc và một nhà soạn nhạc vĩ đại đã để lại một di sản văn hóa khổng lồ cho nhân loại.

Tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2022, Ban tổ chức đã nhận được đơn đăng ký của 529 thí sinh tham gia cuộc thi từ 33 quốc gia: Nga, Belarus, Anh, Đức, Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Áo, Ba Lan, Serbia, Moldova, Slovenia, Iran, Israel, Mỹ, Canada, Cuba, Brazil, Colombia, Úc, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Ukraine, Lugansk, Azerbaijan, Armenia, Georgia, Kazakhstan, Mông Cổ, Uzbekistan, Turkmenistan. Số lượng đơn đăng ký nhiều nhất được gửi trong hạng mục “Nhạc trưởng” - 210, tiếp theo là hạng mục “Piano” - 167 và “Sáng tác” - 152.

Ban giám khảo cuộc thi “Piano” do nghệ sĩ Denis Matsuev làm trưởng Ban; Ban giám khảo cuộc thi “Nhạc trưởng” do Nghệ sĩ nhân dân Valery Gergiev - Giám đốc nghệ thuật, Giám đốc Nhà hát Mariinsky làm trưởng Ban; Ban giám khảo cuộc thi của “Các nhà soạn nhạc” do nhà soạn nhạc Alexander Tchaikovsky, Giám đốc nghệ thuật Học viện nghệ thuật hàn lâm quốc gia Matxcơva làm trưởng Ban.

Các thành viên Ban Giám khảo quốc tế tiến hành lựa chọn trực tuyến những tác phẩm dựa trên các video và tổng phổ đã nộp (đối với chuyên ngành Sáng tác) từ ngày 11 đến ngày 24 tháng 4 năm 2022. Kết quả của vòng loại sẽ được công bố trước ngày 30 tháng 4. Sau đó 24 nghệ sĩ piano, 24 nhạc trưởng và 12 nhà soạn nhạc sẽ được mời tham dự trực tiếp. 

Vòng II, các thí sinh biểu diễn trực tiếp sẽ được tổ chức tại Mátxcơva từ ngày 20 đến ngày 27 tháng 6 năm 2022.

Lễ trao giải thưởng cuộc thi sẽ diễn ra vào 12 giờ ngày 27 tháng 6 tại Nhà Pashkov, phố Vozdvizhenka, Matxcơva. Gala mừng những người thắng cuộc vào 19 giờ, tại Phòng hòa nhạc lớn Nhạc viện quốc gia Tchaikovsky, Matxcơva.

Giải thưởng:

Giải nhất: 30.000 đô la Mỹ và Huy chương Vàng.

Giải nhì: 20.000 đô la Mỹ và Huy chương Bạc.

Giải 3: 10.000 đô la Mỹ và Huy chương Đồng.

Giải 4: 5.000 đô la Mỹ và Bằng chứng nhận.

Giải 5: 4.000 đô la Mỹ và Bằng chứng nhận.

Giải 6: 3.000 đô la Mỹ và Bằng chứng nhận.

“Lần đầu tiên tổ chức một dự án quy mô lớn như vậy là một trách nhiệm rất lớn, nhưng chúng tôi lấy cảm hứng từ sự quan tâm mà cuộc thi đã tạo ra giữa các nhạc sĩ, nghệ sĩ trên toàn thế giới. Chúng tôi rất vui khi nhận được một số lượng lớn đơn đăng ký và tin tưởng rằng một cuộc thi âm nhạc rất hấp dẫn đang ở phía trước chúng tôi”. Nghệ sĩ piano Denis Matsuev - Giám đốc Nghệ thuật của Cuộc thi cho biết.

Sergei Vasilievich Rachmaninoff (1873 – 1943)

Sergei Vasilievich Rachmaninoff là một nhà soạn nhạc, nghệ sĩ dương cầm và nhạc trưởng. Rachmaninoff sinh ngày 1 tháng 4 năm 1873 tại Semyonovo, gần Novgorod, phía tây bắc nước Nga, trong một gia đình quý tộc gốc Tatar, từng phục vụ cho các sa hoàng Nga từ thế kỷ 16. Cha mẹ ông đều là nghệ sĩ dương cầm nghiệp dư.

Rachmaninoff theo học tại Nhạc viện Saint Petersburg trước khi tới Matxcơva theo học tại Nhạc viện hoàng gia Matxcơva, khi đó ông 14 tuổi. Rachmaninoff đã thể hiện khả năng tuyệt vời của mình trong cả chuyên ngành Piano và Sáng tác, vở opera ông viết “Aleko” khi còn là sinh viên đã đem lại cho ông giải xuất sắc về Sáng tác. Sau đó Rachmaninoff sáng tác tiếp bản Piano concerto số 1 và tổ khúc piano Morceaux de fantaisie (Op.3, 1892). Tổ khúc trên bao gồm bản Prelude in C-sharp minor được bán rất chạy, và Rachmaninoff trở nên nổi tiếng cả ở Nga lẫn phương Tây.

Sau khi tốt nghiệp Nhạc viện, Rachmaninoff gặp nhà soạn nhạc Tchaikovsky - người hướng dẫn và góp ý cho Rachmaninoff. Tchaikovsky giao cho chàng thanh niên Rachmaninoff chuyển soạn lại bản ballet The sleeping beauty sang piano.

Rachmaninoff được coi là một trong những nghệ sĩ dương cầm vĩ đại nhất của thế kỷ XX. Ông có một khả năng kỹ thuật huyền thoại, nhịp nhàng, với đôi bàn tay to lớn của ông có thể bao phủ quãng mười ba trên bàn phím. Sải tay lớn của ông tương ứng với chiều cao của ông 1,98m. Ông cũng có khả năng chơi các tác phẩm phức tạp ngay từ lần nghe đầu tiên. 

Rachmaninoff thực hiện chuyến lưu diễn đầu tiên của mình đến Hoa Kỳ với tư cách là một nghệ sĩ dương cầm vào năm 1909, đây là sự kiện mà ông đã sáng tác Bản hòa tấu piano số 3 (Op. 30, 1909). Chuyến lưu diễn thành công này đã khiến ông trở thành một nhân vật nổi tiếng ở Mỹ. Sau Cách mạng Nga năm 1917, Rachmaninoff và gia đình rời khỏi quê hương. Một năm sau, họ định cư ở Hoa Kỳ, đầu tiên là tại thành phố New York. Lúc này, nguồn thu nhập chính của ông đến từ các buổi biểu diễn piano. Lịch biểu diễn dày đặc khiến Rachmanioff ít có thời gian sáng tác hơn. 

Từ năm 1892 đến năm 1917 (chủ yếu sống ở Nga), Rachmaninoff đã viết 39 tác phẩm. Từ năm 1918 đến khi ông qua đời năm 1943, chủ yếu sống ở Mỹ, ông chỉ hoàn thành 6 tác phẩm. Tuy nhiên, Rhapsody on a Theme of Paganini là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của ông, được viết ở Thụy Sĩ vào năm 1934. Ông tiếp tục sáng tác Bản giao hưởng số 3 (Op. 44, 1935–36) và Symphonic Dances (Op. 45, 1940), tác phẩm hoàn thành cuối cùng của mình. Ông ngã bệnh trong một chuyến lưu diễn vào cuối năm 1942, và sau đó được chẩn đoán mắc bệnh ung thư da giai đoạn cuối.

Buổi biểu diễn cuối cùng của ông vào ngày 17 tháng 2 năm 1943 tại Đại học Tennessee. Một bức tượng kỷ niệm buổi hòa nhạc cuối cùng của Rachmaninoff được đặt trong Công viên Hội chợ Thế giới ở Knoxville. Rachmaninoff qua đời vào ngày 28 tháng 3 năm 1943, tại Beverly Hills, California, chỉ vài ngày trước sinh nhật lần thứ 70 của ông, và được an táng tại Nghĩa trang Kensico ở Valhalla, New York.  

Sau khi ông qua đời, sự phổ biến của các tác phẩm của Rachmaninoff đối với cả nhạc sĩ và khán giả đã tăng lên kể từ nửa sau của thế kỷ XX, với một số bản giao hưởng của ông và các tác phẩm dành cho dàn nhạc, bài hát và hợp xướng được công nhận là kiệt tác cùng với các tác phẩm piano quen thuộc hơn.

T.N (HNS)

Nhận xét